Kelime: Can
- Kelimenin İngilizce anlamı: To be able to do something; a metal container; an informal term for jail.
- Türkçe anlamı: Yapabilmek, teneke kutu, hapishane (argo).
- Kelime türü: Fiil, İsim (Bağlama göre değişir).
- Eş anlamlılar: (Fiil) Be able to, have the ability to, be capable of | (İsim) Container, tin, jail (argo).
- Karşıt anlamlılar: (Fiil) Cannot, be unable to | (İsim) Freedom (hapishane anlamı için).
Etimoloji (Kelimenin Kökeni ve Tarihçesi)
- Fiil olarak can, Eski İngilizce cunnan fiilinden türemiştir ve “bilmek, yetenekli olmak” anlamına gelir. Orta İngilizce’de modern anlamını kazanmıştır.
- İsim olarak can, Latince canna kelimesinden türemiş olup, “metal veya sert kap” anlamına gelir.
Kullanım Sıklığı ve Trendler
- “Can” fiil haliyle en yaygın kullanılan modal fiillerden biridir ve günlük İngilizce’de çok sık görülür.
- İsim hali “can” ise içeceklerin metal kaplarıyla ilişkilidir ve ticari ürünler için yaygın bir terimdir.
- Hapishane anlamıyla (argo) kullanımı daha çok ABD İngilizcesinde yaygındır.
Deyimler ve Kalıp İfadeler
- “Can’t help but (do something)” → Bir şeyi yapmaktan kendini alamamak.
- “In the can” → (Film sektörü) Film çekiminin tamamlanmış olması.
- “Kick the can down the road” → Bir sorunu ertelemek.
- “Can of worms” → Karışık ve içinden çıkılmaz bir durum.
- “Put a lid on the can” → Bir şeye son vermek, kapatmak.
Telaffuz (Fonetik Yazım ve Sesli Telaffuz)
- IPA: /kæn/ (fiil olarak) | /kæn/ veya /kən/ (isim olarak, konuşma dilinde yumuşayabilir).
- Sesli Telaffuz: [Ses dosyası için önerilen kaynak: Forvo, Cambridge Dictionary].
10 Farklı Alan için Örnek Cümleler
1. Günlük Konuşma
- İngilizce: Can you help me with this?
- Türkçe: Bana bununla yardım edebilir misin?
2. Akademik Kullanım
- İngilizce: This research can provide valuable insights into human behavior.
- Türkçe: Bu araştırma, insan davranışları hakkında değerli bilgiler sağlayabilir.
3. İş Dünyası
- İngilizce: Employees can request additional training for professional development.
- Türkçe: Çalışanlar, mesleki gelişim için ek eğitim talep edebilir.
4. Teknoloji
- İngilizce: AI can automate repetitive tasks and improve efficiency.
- Türkçe: Yapay zeka, tekrarlayan görevleri otomatikleştirebilir ve verimliliği artırabilir.
5. Edebiyat
- İngilizce: “One can only dream of such beauty,” the poet wrote.
- Türkçe: “Böyle bir güzelliği ancak hayal edebilirim,” diye yazdı şair.
6. Spor
- İngilizce: A well-trained athlete can endure extreme physical conditions.
- Türkçe: İyi eğitilmiş bir atlet, aşırı fiziksel koşullara dayanabilir.
7. Sağlık
- İngilizce: Regular exercise can help reduce the risk of heart disease.
- Türkçe: Düzenli egzersiz, kalp hastalığı riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
8. Hukuk
- İngilizce: The new law states that individuals can appeal within 30 days.
- Türkçe: Yeni yasa, bireylerin 30 gün içinde itiraz edebileceğini belirtiyor.
9. Bilim
- İngilizce: Water can exist in three states: solid, liquid, and gas.
- Türkçe: Su üç halde bulunabilir: katı, sıvı ve gaz.
10. Sanat
- İngilizce: A true artist can transform emotions into masterpieces.
- Türkçe: Gerçek bir sanatçı, duyguları başyapıtlara dönüştürebilir.
Karşılaştırmalı Kullanımlar
- “Can” ve “May” farkı: “Can” yetenek veya olasılık belirtirken, “May” izin için kullanılır.
- “Can” ve “Be able to” farkı: “Be able to” daha resmi ve geniş zamanlarla uyumludur.
Çeviri Farklılıkları
- ABD İngilizcesinde: “Can” günlük konuşmada daha sık kullanılır.
- İngiliz İngilizcesinde: “Can” yerine bazı durumlarda “may” daha kibar bir seçenek olarak tercih edilir.
- Türkçede: “Can” genellikle “ebilmek” ekiyle çevrilir, ancak “kutular” anlamında da kullanılır.
Kelimenin Alternatif Anlamları
- Müzik: “Can” 1960’larda kurulan ünlü Alman rock grubunun adıdır.
- Biyoloji: Bazı organizmaların belirli koşullara adapte olabilmesini anlatan bilimsel bir terim olarak geçebilir.
- Argo: “Can” ABD’de hapishane anlamında argo olarak kullanılır.
